Getal & Ruimte (12e editie) - havo wiskunde B

'Formule van een lijn opstellen'.

2 havo/vwo 3.2 De formule van een lijn opstellen

Formule van een lijn opstellen (3)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(0, 3)\) en heeft \(\text{rc}_l=-4\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

GegevenRcMetBeginpunt
000y - Formule van een lijn opstellen - basis

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=-4\)

1p

Door \((0, 3)\) dus \(b=3\text{,}\) en dus \(l{:}\,y=-4x+3\)

1p

opgave 2

020406080100120-80-60-40-20020qW

4p

Stel de formule op van de lijn.

Grafiek (1)
00my - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - data pool: #120 (2ms) - dynamic variables

\(W=aq+b\text{.}\)

1p

Door \((0, -80)\text{,}\) dus \(b=-80\text{.}\)

1p

\(a={\text{verticaal} \over \text{horizontaal}}={40 \over 60}=\frac{2}{3}\text{.}\)

1p

\(W=\frac{2}{3}q-80\text{.}\)

1p

opgave 3

Een weerballon begint op 30 kilometer en zakt elk uur 1 kilometer naar beneden.

3p

Stel de formule op van de hoogte van de ballon \(h\) in meters als functie van de tijd \(m\) in uren.

Contextueel
00n9 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd

De beginwaarde is \(b=30\text{.}\)

1p

De verandering is \(a=-1\text{.}\)

1p

De gevraagde formule is dus \(h=-m+30\text{.}\)

1p

3 havo 1.1 De formule y=ax+b

Formule van een lijn opstellen (3)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(0, 2)\) en is evenwijdig met de lijn \(m{:}\,y=5x+9\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

EvenwijdigMetBeginpunt
000z - Formule van een lijn opstellen - basis

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=\text{rc}_m=5\)

1p

Door \((0, 2)\) dus \(b=2\text{,}\) en dus \(l{:}\,y=5x+2\)

1p

opgave 2

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(2, 5)\) en is evenwijdig met de lijn \(m{:}\,y=3-8x\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

EvenwijdigMetPunt
0010 - Formule van een lijn opstellen - basis

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=\text{rc}_m=-8\)

1p

\(\begin{rcases}y=-8x+b \\ \text{door }A(2, 5)\end{rcases}\begin{matrix}-8⋅2+b=5 \\ -16+b=5 \\ b=21\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=-8x+21\)

1p

opgave 3

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(4, 2)\) en heeft \(\text{rc}_l=8\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

GegevenRcMetPunt
0011 - Formule van een lijn opstellen - basis

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a=\text{rc}_l=8\)

1p

\(\begin{rcases}y=8x+b \\ \text{door }A(4, 2)\end{rcases}\begin{matrix}8⋅4+b=2 \\ 32+b=2 \\ b=-30\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=8x-30\)

1p

havo wiskunde B 1.2 Een lijn door twee gegeven punten

Formule van een lijn opstellen (7)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(2, -13)\) en \(B(5, -34)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePunten (1)
0012 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={-34--13 \over 5-2}=-7\)

1p

\(\begin{rcases}y=-7x+b \\ \text{door }A(2, -13)\end{rcases}\begin{matrix}-7⋅2+b=-13 \\ -14+b=-13 \\ b=1\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=-7x+1\)

1p

opgave 2

\(y\) is een lineaire functie van \(x\text{.}\)
Voor \(x=-7\) is \(y=-38\) en voor \(x=1\) is \(y=2\text{.}\)

3p

Druk \(y\) uit in \(x\text{.}\)

TweePunten (2)
0013 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - dynamic variables

\(y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={2--38 \over 1--7}=5\)

1p

\(\begin{rcases}y=5x+b \\ \text{door }A(-7, -38)\end{rcases}\begin{matrix}5⋅-7+b=-38 \\ -35+b=-38 \\ b=-3\end{matrix}\)

1p

Dus \(y=5x-3\)

1p

opgave 3

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(-6, 4)\) en \(B(2, 4)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePuntenHorizontaal
0014 - Formule van een lijn opstellen - pro

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={4-4 \over 2--6}={0 \over 8}=0\)

1p

\(\begin{rcases}y=b \\ \text{door }A(-6, 4)\end{rcases}\begin{matrix}b=4\end{matrix}\)

1p

Dus \(l{:}\,y=4\)

1p

opgave 4

De lijn \(l\) gaat door de punten \(A(-8, -3)\) en \(B(-8, 5)\text{.}\)

3p

Stel de formule van \(l\) op.

TweePuntenVerticaal
0015 - Formule van een lijn opstellen - pro

\(l{:}\,y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={-3-5 \over -8--8}={-8 \over 0}\)

1p

Delen door 0 is niet gedefinieerd, het is dus een verticale lijn.

1p

Dus een verticale lijn met vergelijking \(l{:}\,x=-8\)

1p

opgave 5

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(4, 8)\) en door de oorsprong.

2p

Stel de formule van \(l\) op.

Evenredig (1)
0017 - Formule van een lijn opstellen - gevorderd

Door de oorsprong betekent dat \(b=0\text{,}\) dus \(l{:}\,y=ax\)

1p

\(\begin{rcases}y=ax \\ \text{door }A(4, 8)\end{rcases}\begin{matrix}a⋅4=8 \\ a=2\end{matrix}\)
Dus \(y=2x\text{.}\)

1p

opgave 6

Gegeven is dat \(y\) evenredig is met \(x\text{.}\) Bij \(x=4\) hoort \(y=28\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(y\) op.

Evenredig (2)
008s - Formule van een lijn opstellen - gevorderd

Evenredig betekent \(y=ax\text{.}\)

1p

\(\begin{rcases}y=ax \\ \text{door }A(4, 28)\end{rcases}\begin{matrix}a⋅4=28 \\ a=7\end{matrix}\)
Dus \(y=7x\text{.}\)

1p

opgave 7

123456123456Oxy

4p

Stel bij de grafiek de formule op in de vorm \(y=ax+b\text{.}\)

Grafiek (2)
008t - Formule van een lijn opstellen - gevorderd - dynamic variables

Rasterpunten \((1, 2)\) en \((5, 5)\) aflezen.

1p

\(y=ax+b\) met \(a={\Delta y \over \Delta x}={5-2 \over 5-1}=0{,}75\)

1p

\(\begin{rcases}y=0{,}75x+b \\ \text{door }A(1, 2)\end{rcases}\begin{matrix}0{,}75⋅1+b=2 \\ 0{,}75+b=2 \\ b=1{,}25\end{matrix}\)

1p

Dus \(y=0{,}75x+1{,}25\)

1p

havo wiskunde B 6.4 Toepassingen van de afgeleide

Formule van een lijn opstellen (1)

opgave 1

De lijn \(l\) gaat door het punt \(A(-4, 2)\) en staat loodrecht op de lijn \(k{:}\,y=5x+3\text{.}\)

2p

Stel de formule van \(l\) op.

LoodrechtMetPunt
00bg - Formule van een lijn opstellen - basis

\(\begin{rcases}k\perp l\text{, dus }\text{rc}_k⋅\text{rc}_l=-1 \\ \text{rc}_k=5\end{rcases}\text{rc}_l=-\frac{1}{5}\)

1p

\(\begin{rcases}y=-\frac{1}{5}x+b \\ \text{door }A(-4, 2)\end{rcases}\begin{matrix}2=-\frac{1}{5}⋅-4+b \\ 2=\frac{4}{5}+b \\ b=1\frac{1}{5}\end{matrix}\)
Dus \(l{:}\,y=-\frac{1}{5}x+1\frac{1}{5}\text{.}\)

1p

"