Getal & Ruimte (12e editie) - havo wiskunde B

'Standaardfuncties en transformaties'.

havo wiskunde B 4.3 Gebroken vormen

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)={1 \over 2x+4}+3\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y={1 \over x}\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de formules van de horizontale en verticale asymptoot van \(f\text{.}\)

Gebroken
00ez - Standaardfuncties en transformaties - basis - eind - 0ms

\(y={1 \over x}\)
\(\downarrow \text{translatie}(-4, 3)\)
\(y={1 \over (x+4)}+3={1 \over x+4}+3\)

1p

\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{2}\)
\(f(x)={1 \over (2x)+4}+3={1 \over 2x+4}+3\)

1p

\(D_f=\R \begin{Bmatrix}0\end{Bmatrix}\) en \(B_f=\R \begin{Bmatrix}0\end{Bmatrix}\)
\(\downarrow \text{translatie}(-4, 3)\)
\(D_f=\R \begin{Bmatrix}-4\end{Bmatrix}\) en \(B_f=\R \begin{Bmatrix}3\end{Bmatrix}\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{2}\)
\(D_f=\R \begin{Bmatrix}-2\end{Bmatrix}\) en \(B_f=\R \begin{Bmatrix}3\end{Bmatrix}\)

1p

Asymptoten \(x=0\) en \(y=0\)
\(\downarrow \text{translatie}(-4, 3)\)
Asymptoten \(x=-4\) en \(y=3\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{2}\)
Asymptoten \(x=-2\) en \(y=3\)

1p

havo wiskunde B 5.2 Grafieken van machtsfuncties veranderen

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)=-5(x-4)^7+2\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y=x^7\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de coördinaten van het punt van symmetrie van \(f\text{.}\)

Macht
00f3 - Standaardfuncties en transformaties - basis - basis - 0ms

\(y=x^7\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-5\)
\(y=-5⋅(x^7)=-5x^7\)

1p

\(\downarrow \text{translatie}(4, 2)\)
\(f(x)=-5(x-4)^7+2=-5(x-4)^7+2\)

1p

\(D_f=\R \) en \(B_f=\R \)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-5\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=\R \)
\(\downarrow \text{translatie}(4, 2)\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=\R \)

1p

Punt van symmetrie\((0, 0)\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-5\)
Punt van symmetrie\((0, 0)\)
\(\downarrow \text{translatie}(4, 2)\)
Punt van symmetrie\((4, 2)\)

1p

havo wiskunde B 5.3 Wortelfuncties

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)=-4\sqrt{5x}\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y=\sqrt{x}\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de coördinaten van het randpunt van \(f\text{.}\)

Wortel
00f5 - Standaardfuncties en transformaties - basis - midden - 0ms

\(y=\sqrt{x}\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-4\)
\(y=-4⋅\sqrt{x}=-4\sqrt{x}\)

1p

\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{5}\)
\(f(x)=-4\sqrt{(5x)}=-4\sqrt{5x}\)

1p

\(D_f=[0, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=[0, \rightarrow ⟩\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-4\)
\(D_f=[0, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=⟨\leftarrow , 0]\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{5}\)
\(D_f=[0, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=⟨\leftarrow , 0]\)

1p

Randpunt \((0, 0)\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-4\)
Randpunt \((0, 0)\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }\frac{1}{5}\)
Randpunt \((0, 0)\)

1p

havo wiskunde B 5.4 Exponentiële functies

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)=3⋅2^{x-1}-5\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y=2^x\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de formule van de horizontale asymptoot van \(f\text{.}\)

Exponentieel
00ee - Standaardfuncties en transformaties - basis - midden - 1ms

\(y=2^x\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }3\)
\(y=3⋅(2^x)=3⋅2^x\)

1p

\(\downarrow \text{translatie}(1, -5)\)
\(f(x)=3⋅2^{(x-1)}-5=3⋅2^{x-1}-5\)

1p

\(D_f=\R \) en \(B_f=⟨0, \rightarrow ⟩\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }3\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=⟨0, \rightarrow ⟩\)
\(\downarrow \text{translatie}(1, -5)\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=⟨-5, \rightarrow ⟩\)

1p

Asymptoot \(y=0\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }3\)
Asymptoot \(y=0\)
\(\downarrow \text{translatie}(1, -5)\)
Asymptoot \(y=-5\)

1p

havo wiskunde B 5.5 Logaritmen

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)=-3⋅{}^{\frac{1}{4}}\!\log(x+2)-1\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y={}^{\frac{1}{4}}\!\log(x)\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de formule van de verticale asymptoot van \(f\text{.}\)

Logaritme
00f1 - Standaardfuncties en transformaties - basis - midden - 0ms

\(y={}^{\frac{1}{4}}\!\log(x)\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-3\)
\(y=-3⋅{}^{\frac{1}{4}}\!\log(x)=-3⋅{}^{\frac{1}{4}}\!\log(x)\)

1p

\(\downarrow \text{translatie}(-2, -1)\)
\(f(x)=-3⋅{}^{\frac{1}{4}}\!\log((x+2))-1=-3⋅{}^{\frac{1}{4}}\!\log(x+2)-1\)

1p

\(D_f=⟨0, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=\R \)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-3\)
\(D_f=⟨0, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=\R \)
\(\downarrow \text{translatie}(-2, -1)\)
\(D_f=⟨-2, \rightarrow ⟩\) en \(B_f=\R \)

1p

Asymptoot \(x=0\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }-3\)
Asymptoot \(x=0\)
\(\downarrow \text{translatie}(-2, -1)\)
Asymptoot \(x=-2\)

1p

havo wiskunde B 8.2 Sinusoïden

Standaardfuncties en transformaties (1)

opgave 1

4p

Gegeven is de functie \(f(x)=\sin(-3x-1)-4\text{.}\)
Hoe ontstaat de grafiek van \(f\) uit de standaardgrafiek van \(y=\sin(x)\text{?}\)
Vermeld ook het domein, het bereik en de formule van de evenwichtsstand van \(f\text{.}\)

Gonio
00f7 - Standaardfuncties en transformaties - basis - eind - 0ms

\(y=\sin(x)\)
\(\downarrow \text{translatie}(1, -4)\)
\(y=\sin((x-1))-4=\sin(x-1)-4\)

1p

\(\downarrow \text{verm. y-as, }-\frac{1}{3}\)
\(f(x)=\sin((-3x)-1)-4=\sin(-3x-1)-4\)

1p

\(D_f=\R \) en \(B_f=[-1, 1]\)
\(\downarrow \text{translatie}(1, -4)\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=[-5, -3]\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }-\frac{1}{3}\)
\(D_f=\R \) en \(B_f=[-5, -3]\)

1p

Evenwichtsstand \(y=0\)
\(\downarrow \text{translatie}(1, -4)\)
Evenwichtsstand \(y=-4\)
\(\downarrow \text{verm. y-as, }-\frac{1}{3}\)
Evenwichtsstand \(y=-4\)

1p

havo wiskunde B 9.3 Rekenregels voor logaritmen

Standaardfuncties en transformaties (2)

opgave 1

Gegeven is de functie \(f(x)=\log(x)\text{.}\)

3p

Welke vermenigvuldiging ten opzichte van de \(y\text{-}\)as levert bij de grafiek van \(f\) dezelfde beeldgrafiek op als de translatie \((0, 4)\text{?}\)

Symmetrie (1)
00nc - Standaardfuncties en transformaties - basis - midden - 0ms

\(f(x)=\log(x)\)
\(\downarrow \text{translatie}(0, 4)\)
\(y=\log(x)+4\)

1p

Er geldt
\(y=\log(x)+4\)
\(\text{ }=\log(x)+\log(10^4)\)
\(\text{ }=\log(x)+\log(10\,000)\)
\(\text{ }=\log(10\,000⋅x)\text{.}\)

1p

Dus de vermenigvuldiging ten opzichte van de \(y\text{-}\)as met \(\frac{1}{10000}\text{.}\)

1p

opgave 2

Gegeven is de functie \(f(x)=2^x\text{.}\)

3p

Welke translatie levert bij de grafiek van \(f\) dezelfde beeldgrafiek op als de vermenigvulding ten opzichte van de \(x\text{-}\)as met \(\frac{1}{16}\text{?}\)

Symmetrie (2)
00nd - Standaardfuncties en transformaties - basis - eind - 0ms

\(f(x)=2^x\)
\(\downarrow \text{verm. x-as, }\frac{1}{16}\)
\(y=\frac{1}{16}⋅2^x\)

1p

Er geldt
\(y=\frac{1}{16}⋅2^x\)
\(\text{ }=2^{-4}⋅2^x\)
\(\text{ }=2^{x-4}\text{.}\)

1p

Dus de translatie \((4, 0)\text{.}\)

1p

"