Getal & Ruimte (12e editie) - vwo wiskunde A

'Hypothesetoetsen'.

vwo wiskunde A 11.3 Beslissen op grond van een steekproef

Hypothesetoetsen (2)

opgave 1

De toevalsvariabele \(X\) is normaal verdeeld met \(\mu _X=370\) en \(\sigma _X=40\text{.}\) Bij een steekproef van \(65\) blijkt het steekproefresultaat gelijk te zijn aan \(358{,}5\text{.}\)

4p

Kan bij een significantieniveau van \(5\%\) worden geconcludeerd dat het steekproefresultaat significant afwijkt?

OverschrijdingskansTweezijdigBijNormaleVerdeling
009t - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(\mu _X=370\)
\(H_1\text{:}\) \(\mu _X≠370\)
\(\alpha =0{,}05\text{,}\) dus \({1 \over 2}\alpha =0{,}025\)

1p

\(\bar{X}\) is normaal verdeeld met \(\mu _{\bar{X}}=\mu _X=370\) en \(\sigma _{\bar{X}}={\sigma _X \over \sqrt{n}}={40 \over \sqrt{65}}\text{.}\)

1p

De GR geeft voor de overschrijdingskans \(P(\bar{X}≤358{,}5)=0{,}010...\text{.}\)

1p

\(P(\bar{X}≤358{,}5)≤{1 \over 2}\alpha \text{,}\) dus \(H_0\) wordt verworpen.
Het steekproefresultaat wijkt inderdaad significant af.

1p

opgave 2

De toevalsvariabele \(X\) is normaal verdeeld met \(\mu _X=970\) en \(\sigma _X=80\text{.}\)

5p

Stel het beslissingsvoorschrift op van een tweezijdige toets voor een steekproef van \(60\) met een significantieniveau van \(1\%\text{.}\)

BeslissingsvoorschriftTweezijdigBijNormaleVerdeling
009v - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(\mu _X=970\)
\(H_1\text{:}\) \(\mu _X≠970\)
\(\alpha =0{,}01\text{,}\) dus \({1 \over 2}\alpha =0{,}005\)

1p

\(\bar{X}\) is normaal verdeeld met \(\mu _{\bar{X}}=\mu _X=970\) en \(\sigma _{\bar{X}}={\sigma _X \over \sqrt{n}}={80 \over \sqrt{60}}\text{.}\)

1p

Het oplossen van \(P(\bar{X}≤g_l)=0{,}005\) met de GR geeft \(g_l=943{,}39...\text{.}\)

1p

Het oplossen van \(P(\bar{X}≥g_r)=0{,}005\) met de GR geeft \(g_r=996{,}60...\text{.}\)

1p

Het beslissingsvoorschrift is: verwerp \(H_0\) als \(\bar{X}≤943{,}3\) of \(\bar{X}≥996{,}7\text{.}\)

1p

vwo wiskunde A 11.4 Eenzijdig en tweezijdig toetsen

Hypothesetoetsen (2)

opgave 1

De toevalsvariabele \(X\) is normaal verdeeld met \(\mu _X=720\) en \(\sigma _X=70\text{.}\) Bij een steekproef van \(50\) blijkt het steekproefresultaat gelijk te zijn aan \(735{,}1\text{.}\)

4p

Kan bij een significantieniveau van \(5\%\) worden geconcludeerd dat het steekproefresultaat significant hoger is?

OverschrijdingskansEenzijdigBijNormaleVerdeling
008l - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(\mu _X=720\)
\(H_1\text{:}\) \(\mu _X>720\)
\(\alpha =0{,}05\)

1p

\(\bar{X}\) is normaal verdeeld met \(\mu _{\bar{X}}=\mu _X=720\) en \(\sigma _{\bar{X}}={\sigma _X \over \sqrt{n}}={70 \over \sqrt{50}}\text{.}\)

1p

De GR geeft voor de overschrijdingskans \(P(\bar{X}≥735{,}1)=0{,}063...\text{.}\)

1p

\(P(\bar{X}≥735{,}1)>\alpha \text{,}\) dus \(H_0\) wordt niet verworpen.
Het steekproefresultaat is niet significant hoger.

1p

opgave 2

De toevalsvariabele \(X\) is normaal verdeeld met \(\mu _X=110\) en \(\sigma _X=10\text{.}\)

4p

Stel het beslissingsvoorschrift op van een rechtszijdige toets voor een steekproef van \(30\) met een significantieniveau van \(1\%\text{.}\)

BeslissingsvoorschriftEenzijdigBijNormaleVerdeling
009u - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(\mu _X=110\)
\(H_1\text{:}\) \(\mu _X>110\)
\(\alpha =0{,}01\)

1p

\(\bar{X}\) is normaal verdeeld met \(\mu _{\bar{X}}=\mu _X=110\) en \(\sigma _{\bar{X}}={\sigma _X \over \sqrt{n}}={10 \over \sqrt{30}}\text{.}\)

1p

Het oplossen van \(P(\bar{X}≥g_r)=0{,}01\) met de GR geeft \(g_r=114{,}24...\text{.}\)

1p

Het beslissingsvoorschrift is: verwerp \(H_0\) als \(\bar{X}≥114{,}3\text{.}\)

1p

vwo wiskunde A 11.5 Binomiale toetsen

Hypothesetoetsen (4)

opgave 1

De toevalsvariabele \(X\) is binomiaal verdeeld met succeskans \(p=0{,}56\text{.}\) Bij een steekproef van \(124\) blijkt het aantal successen gelijk te zijn aan \(59\text{.}\)

4p

Kan bij een significantieniveau van \(5\%\) worden geconcludeerd dat de succeskans in deze steekproef lager is?

OverschrijdingskansEenzijdigBijBinomialeVerdeling
00iz - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(p=0{,}56\)
\(H_1\text{:}\) \(p<0{,}56\)
\(\alpha =0{,}05\)

1p

\(X\) is binomiaal verdeeld met \(n=124\) en \(p=0{,}56\text{.}\)

1p

De GR geeft voor de overschrijdingskans \(P(X≤59)=0{,}03649...\text{.}\)

1p

\(P(X≤59)≤\alpha \text{,}\) dus \(H_0\) wordt verworpen.
De succeskans in deze steekproef is inderdaad lager.

1p

opgave 2

De toevalsvariabele \(X\) is binomiaal verdeeld met succeskans \(p=0{,}51\text{.}\) Bij een steekproef van \(150\) blijkt het aantal successen gelijk te zijn aan \(93\text{.}\)

4p

Kan bij een significantieniveau van \(1\%\) worden geconcludeerd dat de succeskans in deze steekproef afwijkt?

OverschrijdingskansTweezijdigBijBinomialeVerdeling
00j0 - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(p=0{,}51\)
\(H_1\text{:}\) \(p≠0{,}51\)
\(\alpha =0{,}01\text{,}\) dus \(\frac{1}{2}\alpha =0{,}005\)

1p

\(X\) is binomiaal verdeeld met \(n=150\) en \(p=0{,}51\text{.}\)

1p

De verwachtsingswaarde is \(n⋅p=150⋅0{,}51=76{,}5\text{.}\) Omdat \(93>76{,}5\) bekijken we de overschrijdingskans \(P(X≥93)\text{.}\)

De GR geeft \(P(X≥93)=1-P(X≤92)=0{,}00433...\text{.}\)

1p

\(P(X≥93)≤\frac{1}{2}\alpha \text{,}\) dus \(H_0\) wordt verworpen.
De succeskans in deze steekproef wijkt inderdaad af.

1p

opgave 3

De toevalsvariabele \(X\) is binomiaal verdeeld met succeskans \(p=0{,}58\text{.}\)

4p

Stel het beslissingsvoorschrift op van een linkszijdige toets voor een steekproef van \(96\) met een significantieniveau van \(1\%\text{.}\)

BeslissingsvoorschriftEenzijdigBijBinomialeVerdeling
00ji - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(p=0{,}58\)
\(H_1\text{:}\) \(p<0{,}58\)
\(\alpha =0{,}01\)

1p

\(X\) is binomiaal verdeeld met \(n=96\) en \(p=0{,}58\text{.}\)

1p

Bij \(\alpha =0{,}01\) geeft de GR de grenswaarde \(a=44\text{.}\)

1p

Het beslissingsvoorschrift is: verwerp \(H_0\) als \(X≤43\text{.}\)

1p

opgave 4

De toevalsvariabele \(X\) is binomiaal verdeeld met succeskans \(p=0{,}37\text{.}\)

5p

Stel het beslissingsvoorschrift op van een tweezijdige toets voor een steekproef van \(63\) met een significantieniveau van \(1\%\text{.}\)

BeslissingsvoorschriftTweezijdigBijBinomialeVerdeling
00jl - Hypothesetoetsen - basis

\(H_0\text{:}\) \(p=0{,}37\)
\(H_1\text{:}\) \(p≠0{,}37\)
\(\alpha =0{,}01\text{,}\) dus \({1 \over 2}\alpha =0{,}005\)

1p

\(X\) is binomiaal verdeeld met \(n=63\) en \(p=0{,}37\text{.}\)

1p

Bij \({1 \over 2}\alpha =0{,}005\) geeft de GR de grenswaarde \(a_{\text{l}}=14\text{.}\)

1p

Bij \(1-{1 \over 2}\alpha =0{,}995\) geeft de GR de grenswaarde \(a_{\text{r}}=33\text{.}\)

1p

Het beslissingsvoorschrift is: verwerp \(H_0\) als \(X≤13\) of \(X≥34\text{.}\)

1p

"