Getal & Ruimte (12e editie) - vwo wiskunde B

'Gebroken vergelijkingen'.

3 vwo 5.4 Gebroken vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (3)

opgave 1

Los exact op.

3p

a

\(\frac{t+5}{t+1}=1\frac{4}{5}\)

LineairIsBreuk (2)
0065 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen (met \(1\frac{4}{5}=\frac{9}{5}\text{)}\) geeft \(5(t+5)=9(t+1)\text{.}\)

1p

\(5t+25=9t+9\) geeft \(t=4\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

3p

b

\(\frac{q}{q+5}=-\frac{2}{3}\)

LineairIsBreuk (1)
0066 - Gebroken vergelijkingen - basis - 8ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(3q=-2(q+5)\text{.}\)

1p

\(3q=-2q-10\) geeft \(q=-2\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

4p

c

\(\frac{x+8}{x-4}+1=6\)

LineairIsGeheelNaOptellen
0067 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

c

Aan beide kanten \(1\) aftrekken geeft \(\frac{x+8}{x-4}=5=\frac{5}{1}\text{.}\)

1p

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x+8=5(x-4)\text{.}\)

1p

\(x+8=5x-20\) geeft \(x=7\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

vwo wiskunde B 4.3 Regels voor het oplossen van vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (8)

opgave 1

Los exact op.

4p

a

\(\frac{x+13}{x+1}=\frac{7}{x}\)

LineairIsLineair (1)
005y - Gebroken vergelijkingen - basis - 6ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x(x+13)=7(x+1)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(x^2+6x-7=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-1)(x+7)=0\)
dus \(x=1∨x=-7\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

3p

b

\(\frac{x^2+6x+8}{x^2-4}=0\)

KwadratischIsNul
0068 - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

b

\({A \over B}=0\) geeft \(A=0\) dus \(x^2+6x+8=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+2)(x+4)=0\) dus \(x=-2∨x=-4\text{.}\)

1p

\(x=-4\) voldoet, \(x=-2\) voldoet niet.

1p

3p

c

\(\frac{q^2-6q-16}{q+2}=-3\)

KwadratischIsGeheel
0069 - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

c

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(q^2-6q-16=-3(q+2)\) ofwel \(q^2-3q-10=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q+2)(q-5)=0\) dus \(q=-2∨q=5\text{.}\)

1p

\(q=5\) voldoet, \(q=-2\) voldoet niet.

1p

4p

d

\(\frac{q-1}{q-4}=\frac{q-3}{q+2}\)

LineairIsLineair (2)
006b - Gebroken vergelijkingen - basis - 461ms - dynamic variables

d

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((q-1)(q+2)=(q-4)(q-3)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(q^2+q-2=q^2-7q+12\) en dus \(8q-14=0\text{.}\)

1p

Balansmethode geeft \(q=1\frac{3}{4}\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

opgave 2

Los exact op.

4p

a

\(\frac{x+4}{x+2}=\frac{x-2}{5x+4}\)

LineairIsLineair (3)
006c - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((x+4)(5x+4)=(x+2)(x-2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(5x^2+24x+16=x^2-4\) en dus \(4x^2+24x+20=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+5)(x+1)=0\)
dus \(x=-5∨x=-1\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

b

\(\frac{2t-5}{t-4}=\frac{t+2}{3t+2}\)

LineairIsLineair (4)
006d - Gebroken vergelijkingen - basis - 385ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((2t-5)(3t+2)=(t-4)(t+2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(6t^2-11t-10=t^2-2t-8\) en dus \(5t^2-9t-2=0\text{.}\)

1p

De discriminant is \(D=(-9)^2-4⋅5⋅-2=121\text{,}\) dus de \(a\kern{-.8pt}b\kern{-.8pt}c\text{-}\)formule geeft \(t=-\frac{1}{5}∨t=2\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

c

\(\frac{q^2-10q}{q-5}=\frac{-3q-10}{q-5}\)

GelijkeNoemers
006k - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

c

Gelijke noemers, dan ook de tellers gelijk maken geeft \(q^2-10q=-3q-10\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(q^2-7q+10=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q-5)(q-2)=0\) dus \(q=5∨q=2\text{.}\)

1p

\(q=5\) voldoet niet, \(q=2\) voldoet.

1p

4p

d

\(\frac{t-6}{t^2-6t}=\frac{t-6}{-2t+21}\)

GelijkeTellers
006l - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

d

Gelijke tellers, dan ook de noemers gelijk maken geeft \(t^2-6t=-2t+21\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(t^2-4t-21=0\text{.}\)
Som-productmethode geeft \((t-7)(t+3)=0\) dus \(t=7∨t=-3\text{.}\)

1p

Maar er is ook een oplossing wanneer de teller \(0\) is, dus wanneer \(t-6=0\text{.}\) Dit geeft \(t=6\text{.}\)

1p

Alle 3 oplossingen voldoen.

1p

"