Getal & Ruimte (13e editie) - vwo wiskunde B

'Gebroken vergelijkingen'.

3 vwo 5.4 Gebroken vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (3)

opgave 1

Los exact op.

3p

a

\(\frac{t+3}{t-2}=2\frac{2}{3}\)

LineairIsBreuk (2)
0065 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen (met \(2\frac{2}{3}=\frac{8}{3}\text{)}\) geeft \(3(t+3)=8(t-2)\text{.}\)

1p

\(3t+9=8t-16\) geeft \(t=5\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

3p

b

\(\frac{x}{x+8}=-\frac{3}{5}\)

LineairIsBreuk (1)
0066 - Gebroken vergelijkingen - basis - 8ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(5x=-3(x+8)\text{.}\)

1p

\(5x=-3x-24\) geeft \(x=-3\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

4p

c

\(\frac{x+8}{x-6}-1=14\)

LineairIsGeheelNaOptellen
0067 - Gebroken vergelijkingen - basis - 2ms - dynamic variables

c

Aan beide kanten \(1\) optellen geeft \(\frac{x+8}{x-6}=15=\frac{15}{1}\text{.}\)

1p

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x+8=15(x-6)\text{.}\)

1p

\(x+8=15x-90\) geeft \(x=7\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

vwo wiskunde B 4.3 Regels voor het oplossen van vergelijkingen

Gebroken vergelijkingen (8)

opgave 1

Los exact op.

4p

a

\(\frac{x+6}{x+2}=\frac{4}{x}\)

LineairIsLineair (1)
005y - Gebroken vergelijkingen - basis - 6ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x(x+6)=4(x+2)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(x^2+2x-8=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x-2)(x+4)=0\)
dus \(x=2∨x=-4\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

3p

b

\(\frac{q^2-13q+36}{q^2-16}=0\)

KwadratischIsNul
0068 - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

b

\({A \over B}=0\) geeft \(A=0\) dus \(q^2-13q+36=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q-4)(q-9)=0\) dus \(q=4∨q=9\text{.}\)

1p

\(q=9\) voldoet, \(q=4\) voldoet niet.

1p

3p

c

\(\frac{x^2-3x-40}{x+5}=-9\)

KwadratischIsGeheel
0069 - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

c

Kruislings vermenigvuldigen geeft \(x^2-3x-40=-9(x+5)\) ofwel \(x^2+6x+5=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+5)(x+1)=0\) dus \(x=-5∨x=-1\text{.}\)

1p

\(x=-1\) voldoet, \(x=-5\) voldoet niet.

1p

4p

d

\(\frac{t+3}{t+2}=\frac{t-1}{t-5}\)

LineairIsLineair (2)
006b - Gebroken vergelijkingen - basis - 461ms - dynamic variables

d

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((t+3)(t-5)=(t+2)(t-1)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(t^2-2t-15=t^2+t-2\) en dus \(-3t-13=0\text{.}\)

1p

Balansmethode geeft \(t=-4\frac{1}{3}\text{.}\)

1p

De oplossing voldoet.

1p

opgave 2

Los exact op.

4p

a

\(\frac{q+3}{q-3}=\frac{q+4}{4q-2}\)

LineairIsLineair (3)
006c - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

a

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((q+3)(4q-2)=(q-3)(q+4)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(4q^2+10q-6=q^2+q-12\) en dus \(3q^2+9q+6=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((q+2)(q+1)=0\)
dus \(q=-2∨q=-1\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

b

\(\frac{4t-4}{t-5}=\frac{t-3}{t-2}\)

LineairIsLineair (4)
006d - Gebroken vergelijkingen - basis - 385ms - dynamic variables

b

Kruislings vermenigvuldigen geeft \((4t-4)(t-2)=(t-5)(t-3)\text{.}\)

1p

Haakjes uitwerken geeft \(4t^2-12t+8=t^2-8t+15\) en dus \(3t^2-4t-7=0\text{.}\)

1p

De discriminant is \(D=(-4)^2-4⋅3⋅-7=100\text{,}\) dus de \(a\kern{-.8pt}b\kern{-.8pt}c\text{-}\)formule geeft \(t=-1∨t=2\frac{1}{3}\text{.}\)

1p

Beide oplossingen voldoen.

1p

4p

c

\(\frac{x^2+17x}{x+1}=\frac{7x-9}{x+1}\)

GelijkeNoemers
006k - Gebroken vergelijkingen - basis - 0ms - dynamic variables

c

Gelijke noemers, dan ook de tellers gelijk maken geeft \(x^2+17x=7x-9\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(x^2+10x+9=0\text{.}\)

1p

Som-productmethode geeft \((x+1)(x+9)=0\) dus \(x=-1∨x=-9\text{.}\)

1p

\(x=-1\) voldoet niet, \(x=-9\) voldoet.

1p

4p

d

\(\frac{q+5}{q^2-4q}=\frac{q+5}{-8q-3}\)

GelijkeTellers
006l - Gebroken vergelijkingen - basis - 1ms - dynamic variables

d

Gelijke tellers, dan ook de noemers gelijk maken geeft \(q^2-4q=-8q-3\text{.}\)

1p

Het rechterlid \(0\) maken geeft \(q^2+4q+3=0\text{.}\)
Som-productmethode geeft \((q+3)(q+1)=0\) dus \(q=-3∨q=-1\text{.}\)

1p

Maar er is ook een oplossing wanneer de teller \(0\) is, dus wanneer \(q+5=0\text{.}\) Dit geeft \(q=-5\text{.}\)

1p

Alle 3 oplossingen voldoen.

1p

"